ریسک و بازده – مدیریت مالی

یکی از مباحث مهم در مدیریت مالی و سرمایه در گردش ، شناخت کامل ریسک و بازده و ارتباط آنها با یکدیگر میباشد .

بازده :

بازده عبارت است از پاداشی که سرمایه گذاری از فعالیت های سرمایه گذاری خود به دست می آورد .به عبارت دیگر بازده نرخ تنزیلی است که اگر ارزش فعلی جریان های نقدی با آن محاسبه شوند، ارزش فعلی به دست آمده با قیمت خرید دارایی برابر میشود

ریسک :

همه ما درکی شهودی از مفهوم ریسک داریم ولی متأسفانه بسیاری از افراد با معنای دقیق ریسک آشنا نبوده و آن را معادل ضرر میدانند. ریسک به معنای عدم قطعیت و یا نوسانات بازده است. به عبارتی دیگر، ریسک احتمال اختلاف بین بازده واقعی طرح و بازده مورد انتظار میباشد که هر چه میزان پراکندگی داده های بیشتر باشد، ریسک نیز بیشتر خواهد بود

ضریب تغییرات : ضریب تغییرات بیان میکند که به ازای هر ریال بازده، چه میزان ریسک متوجه شرکت است. بنابراین، هرچه ضریب تغییرات طرحی کمتر باشد، ریسک آن طرح کمتر بوده و جهت سرمایه گذاری انتخاب میشود

ریسک گریزی : یکی از فروض رفتاری بودجه بندی سرمایهای در شرایط نامطمئن این است که مدیران ریسک گریز میباشند. این بدان معنی است که مدیران، طرحهای مخاطره آمیز را نمی پذیرند، مگر اینکه سود مورد انتظار آنها زیاد باشد

منابع ریسک

چه چیزی باعث تغییرات بازده یک دارایی مالی میشود؟ ریسک کلی دارایی مالی تابعی از چندین عامل است که در زیر به آنها اشاره گردیده است:

نوسان نرخ بهره : ریسکی که سرمایه گذار به هنگام خرید اوراق قرضه (با سود ثابت) میپذیرد، را ریسک  نوسان نرخ بهره میگویند. قیمت اوراق قرضه با نرخ بهره رابطه عکس دارد

بازار : عبارت است از تغییر در بازده که ناشی از نوسانات کلی بازار است. همه اوراق بهادار  تحت تأثیر ریسک بازار قرار میگیرند. سهام عادی (نسبت به سایر اوراق بهادار) بیشتر تحت تأثیر ریسک بازار قرار خواهد گرفت. ریسک بازار ناشی از رکود اقتصادی، جنگ و تغییرات ساختاری در اقتصاد میباشد

تجاری : ناشی از انجام تجارت در یک صنعت خاص

تورم : به معنی ریسک قدرت خرید یا کاهش قدرت خرید وجوه سرمایه گذاری شده، این نوع ریسک با ریسک بهره  مرتبط است (نرخ بهره در اثر تورم افزایش مییابد

مالی : ناشی از به کارگیری بدهی در شرکت است و هرچه نسبت بدهی بیشتر باشد ریسک مالی بیشتر است. ریسک مالی به وسیله اهرم مالی اندازهگیری میشود

نقدینگی : یعنی میزان عدم احتمال تبدیل به نقد شدن دارایی، هرچه اطمینان نسبت به نقد شدن دارایی بیشتر باشد، ریسک نقدینگی کمتر است

نرخ ارز : ریسک ناشی از تغییر در بازده اوراق بهادار درنتیجه نوسانات ارزهای خارجی است. سرمایه گذاران بین المللی در تبدیل سود ناشی از تجارت جهانی به پول رایج کشور خود با ریسک نرخ ارز مواجه هستند

کشور : یا ریسک سیاسی به ثبات یک کشور از ابعاد سیاسی و اقتصادی مربوط میشود  کشورهایی که از ثبات سیاسی و اقتصادی بالایی برخوردارند این نوع ریسک در آن کشورهای پایین است.

انواع ریسک :

ریسک سیستماتیک : تغییرپذیری در بازده کلی اوراق بهادار که مستقیماً، به تغییرات بازار یا اقتصاد بستگی  دارد، ریسک سیستماتیک یا ریسک بازار گفته میشود. ریسک سیستماتیک غیرقابل کنترل بوده و از طریق تنوع بخشی نمیتوان آن را کاهش داد. این ریسک شامل ریسکهای تورم، بازار و نرخ بهره است

ریسک غیر سیستماتیک : آن قسمت از تغییرپذیری در بازده کلی اوراق بهادار است که به تغییرپذیری کلی بازار بستگی ندارد را ریسک غیرسیستماتیک میگویند

پرتفوی (سبد سرمایه گذاری) :

پرتفوی عبارت است از مجموعهای از داراییهای مختلف (یا اوراق بهادار) که هرکدام دارای ریسک و بازده متفاوتی میباشند که تشکیل آن با هدف کاهش ریسک سرمایهگذار انجام میگیرد

بازده پرتفوی : بازدهی را که انتظار میرود در مدت یک سال عاید صاحب یک پرتفوی از اوراق بهادار شود، بازده مورد انتظار آن پرتفوی گویند. به عبارتی بازده یک پرتفوی، میانگین موزون بازدهی سهام مختلفی است که در پرتفوی وجود دارد

ریسک پرتفوی : ریسک پرتفوی برابر با میانگین موزون ریسک تک تک اوراق بهادار موجود در پرتفوی نبوده و به  عوامل درصد سرمایهگذاری در هر یک از اقلام پرتفوی، انحراف معیار هر یک از اقلام پرتفوی و کوواریانس یا نحوه ارتباط بین نرخ بازدهی اقلام مختلف (یا ضریب همبستگی بین بازدهی اقلام مختلف) بستگی دارد

منحنی ریسک و بازده : ریسک و بازده موردانتظار رابطه مستقیم دارند. هرچه ریسک اوراق بهادار افزایش یابد بازده موردانتظار سرمایه گذار نیز افزایش خواهد یافت

ضریب بتا : بتا معیار اندازه گیری ریسک سیستماتیک اوراق بهادار است. ضریب بتا درجه تغییرپذیری و نوسان بازدهی سهم را نسبت به تغییرات شاخص بورس و یا میزان ریسک سیستماتیک یک سهم را نسبت به میزان ریسک سیستماتیک کل سهام موجود در بازار نشان میدهد .

مدل CAPM دارای مفروضاتی به شرح زیر است :

1. در افق تک دوره ای سرمایه گذاران سبد سرمایه گذاری خود را با توجه به نرخ بازدهی موردانتظار و انحراف معیارسبد سرمایهگذاری ارزیابی میکنند
2. تمایل سرمایهگذاران به کسب بازده سیریناپذیر است.
3. سرمایه گذاران ریسک گریز هستند
4. دارایی ها به شکل نامحدودی تقسیم پذیرند
5. نرخ بازده بدون ریسکی وجود دارد که سرمایه گذاران میتوانند با این نرخ وام بدهند و وام بگیرند
6. مالیات و هزینه های مالیات نامربوط هستند
7. کلیه سرمایهگذاران افق سرمایهگذاری تک دورهای دارند
8. برای کلیه سرمایهگذاران نرخ بازدهی بدون ریسک مساوی است
9. . برای کلیه سرمایه گذاران اطلاعات به طور رایگان و لحظه به لحظه در دسترس است

• سرمایه در گردش – مدیریت مالی
• اهرم مالی – مدیریت مالی
• سهام و اوراق قرضه – مدیریت مالی
• زمان ، هزینه و کیفیت